واژه هیپوکندریا که متشکل از دو بخش هیپو به معنای پائین و کندروس به معنای غضروف دنده ها می باشد، ابتدا توسط یونانیان باستان مطرح شد. خودبیمارانگاری هیپوکندریا
در حالی که معاینات و بررسی‌های پزشکی کامل و همه‌جانبه هیچ مشکلی را نشان نمی‌دهند،فرد خودبیمارانگار قویاً به ابتلا به یک بیماری جدی یا مرگبار معتقد است.مبتلایان به این بیماری تصور دارند دچار نوعی بیماری سخت و نگران‌کننده‌ای هستند که درمان آن برایشان دشوار است و می‌تواند مشکلاتی را برایشان ایجاد کند اما در واقعیت آنها دچار بیماری جدی نیستند؛نام دیگر این بیماری”هیپوکندریا”ست که بدلیل استرس و اضطراب در افراد بروز می‌کند.در ذهن همه انسان‌ها افکار مزاحمی وجود دارد اما مشکل زمانی شروع می‌شود که افراد به آن توجه می‌کنند و آن را دغدغه و دل مشغولی زندگی خود می‌دانند؛مبتلایان به این بیماری هر عملکرد بدنی که عموم مردم آن را بدیهی می‌دانند را نشانه‌ای از بیماری سخت تلقی می‌کنند؛ آنها هر فعالیت بدنی مانند تندی ضربان قلب، سردرد، بدن درد، بی‌خوابی، گلودرد و … را از علائم جدی بیماری می‌دانند و برای تشخیص و درمان آن به پزشکان متعددی مراجعه می‌کنند.
خودبیمارانگاری ” یا “هیپوکندریا ” نوعی بیماری روانی است.
علائم این بیماری زمانی شایع‌تر می‌شود که مشکلی استرس‌زا مانند بیماری یکی از اقوام و یا مرگ یکی از عزیزان در زندگی این افراد اتفاق بیفتد.
جستجوی مداوم در فضای مجازی یکی دیگر از موارد تشدید کننده این بیماری است؛
مبتلایان به این بیماری با نگرانی و وسواس‌های خاص خود معاینات و آزمایشات متعددی انجام می‌دهند تا شاید یکی از پزشکان مشکل آنها را متوجه شود،
با این حال به دلیل اشتغال ذهنی که همه حواسشان بر روی جسم‌شان متمرکز شده
خودبیمارانگاری در زنان نسبت به مردان به دلیل تغییرات هورمونی شایع‌تر است و معمولا در سنین جوانی و بعد از ۳۰ سالگی در افراد بروز پیدا می‌کند.
هیپوکندریا (خود بیمار انگاری یا توهم بیماری) چیست؟ | علائم هیپوکندریا
راهنمای تشخیصی آماری بیماری های روانی (DSM) معیار های زیر را برای تشخیص اضطراب بیماری ارائه می کند:
اشتغال ذهنی در مورد مبتلا بودن یا مبتلا شدن به یک بیماری خاص.
هیچگونه نشانه جسمانی در فرد وجود ندارد.
اگر نشانه ی جسمانی وجود داشته باشد، شدت آن بسیار خفیف و ناچیز است.
اگر یک عارضه پزشکی در فرد وجود داشته باشد، مقدار اشتغال ذهنی فرد به طور آشکاری نامتناسب و افراطی است.
فرد در مورد سلامت خود به شدت اضطراب دارد و به آسانی در مورد سلامت خود نگران می شود.
رفتار های فرد در مورد سلامت خود بسیار افراطی است به طور مثال مدام بدن خود را وارسی می کند و دنبال نشانه است.
اشتغال ذهنی در مورد بیماری باید حداقل ۶ ماه در فرد وجود داشته باشد.
همچنین بخوانید از هیپوکندریا چه می دانید ؟
اصلی ترین علل به وجود آمدن اضطراب بیماری عبارتند از:
داشتن مادری بیش از حد محافظ و دلسوز در دوران کودکی : مادری که مرتباً کودک را به دلیل کشف زخم، بیماری و… وارسی می کرده و دائما نگران سلامتی کودک بوده باعث می شود تا این حساسیت بیش از حد به کودک منتقل شود و او این رفتار را یاد بگیرد.تجربه ناگوار : ممکن است در گذشته برای خود فرد یا نزدیکانش مشکل جدی در زمینه سلامتی به وجود آمده باشد و درنتیجه باعث شده باشد تا فرد نگران این باشد که مبادا به بیماری مبتلا شود و پس از آن دچار اضطراب بیماری شود.نفع ثانویه : نقش مریض داشتن باعث می شود تا فرد از مراقبت، دلسوزی و همدلی دیگران بهره مند شود. همچنین بیمار بودن باعث می شود تا فرد از کارهای روزمره خود دست بکشد و به بهانه بیمار بودن آن ها را انجام ندهد. این مساله می تواند برای فرد بسیار خوشایند باشد در نتیجه باعث تقویت اضطراب بیماری می شود.تفکرات سوگیرانه : افرادی که تفکر “فاجعه انگاری” دارند، نشانه های ساده جسمانی را نشانه یک بیماری خطرناک تلقی می کنند و معتقدند حتما یک بیماری جدی دارند. این اشتباه در فرایند تفکر ممکن است سبب اضطراب بیماری شود.
هیپوکندریا (خود بیمار انگاری یا توهم بیماری) چیست؟ | درمان هیپوکندریا درمان هیپوکندریا از آنجاکه افراد مبتلا به هیپوکندریا ممکن است مبتلا به افسردگی، اضطراب یا روان‌پریشی هم باشند، این مشکلات او هم باید مورد ارزیابی و درمان قرار گیرند.
علائم هیپوکندریا ممکن است با داروهای ضدافسردگی برطرف شوند.
شواهدی وجود دارد که بعضی درمان‌ها می‌تواند به بیماران مبتلا به هیپوکندریا کمک کند: شناخت‌درمانی، رفتاردرمانی، درمان رفتارشناختی و کنترل استرس.
اطمینان‌بخشی پزشک اگر به درستی انجام گیرد می‌تواند به این بیماران کمک کند. هیپوکندریا به قدری شایع است که اکثر پزشکان عمومی با این اختلال آشنایی دارند و می‌دانند چطور باید با بیماران آن برخورد کنند.
اکثر افراد مبتلا به این اختلال تمایلی به مراجعه به متخصصین روانپزشکی ندارند، به همین دلیل بهتر است این خدمات در کنار خدمات پزشکی برای آنها در نظر گرفته شود.
پزشکان و درمان‌گرها می‌بایست علائم جسمی بیمار را جدی تلقی کنند زیرا این علائم در بیمار واقعی هستند.
همچنین بخوانید اختلال بدشکلی بدن (دیسمورفی)
گردآوری: روانشناسی ایران
